Synagoge
Groningen

Klein en nou niet bepaald mooi, zo zag de vorige synagoge van Groningen er uit. Sinds 1756 stond ze bescheiden dienst te doen in de Kleine Folkingestraat, ook wel Jodenstraatje genoemd. Maar in 1905 moest de oude sjoel plaats maken voor een trendy en een veel opvallender opvolger.

Ze werd gesloopt en de bouw van de nieuwe sjoel op dezelfde plek kon beginnen. Er ging een hoop gekibbel binnen de Groningse kille (Joodse gemeente) aan vooraf. Niet vanwege de aparte Moorse stijl, maar om de kosten. Wie moest dat betalen?

A bit oriental, a bit Christian, a bit Jewish and a bit of Groningen

De nieuwe synagoge werd een heuse ‘poldersjoel’. Met iets oosters, iets christelijks, iets Joods én iets Gronings. De ramen in de gevel en de torens, de bogen op en onder de galerijen binnen: overduidelijk is te zien dat de Groningse synagoge gebouwd is in de Moorse stijl. Kenmerkend zijn de hoefijzerbogen in de ramen en rond de deuren.

Ook Kuipers’ christelijke achtergrond en ruime ervaring met kerkenbouw hadden grote invloed op de vormgeving van het gebouw. De klassieke kerkvorm is goed te zien: een kort en een lang tongewelf die samen een kruis vormen, een transept, een apsis, een middenschip en twee zijschepen. Het vele glas in lood maakt het helemaal af.

Gered de rest van het gebouw

De rest van het gebouw kreeg in 1981 een totale make over door de Amsterdamse industrieel ontwerper Piet Cohen (1935). Hij ontwierp een compleet nieuw interieur, inclusief Heilige Arke, zitplaatsen, bima, amoed en verlichting. Het moderne, geometrische ontwerp vormt bewust een sterk contrast met de oosterse, ronde stijl van de rest van het gebouw.

Sinds de restauratie is de Groningse synagoge weer volop in gebruik. Het religieuze deel door de Joodse Gemeente als sjoel. Het openbare deel door de Stichting Folkingestraat Synagoge, nu Synagoge Groningen, als ruimte voor een permanente expositie over het jodendom en Joods Groningen, tijdelijke exposities, rondleidingen, concerten, educatie en lezingen.

Convocatie

De NIG Groningen houdt haar leden en belangstellenden regelmatig op de hoogte middels het periodiek uitbrengen van een convocatie